نگهداری کیوی در سردخانه

برداشت محصول کیوی
درختان کیوی معمولاً ۴-۳ سال بعد از کاشت در زمین اصلی میوه‌دهی خود را آغاز می‌نمایند و در ۱۰- ۸ سالگی به باردهی کامل می‌رسند.
میزان محصول کیوی می‌تواند به طور متوسط حدود ۲۵ تن در هکتار برسد ولی در بعضی شرایط ۵۰ تن در هکتار نیز برداشت گردیده است.

این میوه قبل از رسیدن کامل برداشت می‌شود و با توجه به بررسیهای و منابع علمی موجود بریکس میوه کیوی هنگام برداشت بایستی حداقل ۲/۶ درصد و سفتی بافت میوهIbf ۱۴ باشد و بهترین درجه بریکس جهت ایجاد طعم و مزه مناسب ونگهداری در سردخانه ۷ تا ۹ درصد می‌باشد، این درجه بریکس زمانی حاصل خواهد که حدود ۱۷۰ – ۲۲۰ روز از مرحله تمام گل گذشته باشد.

میزان درجه حرارت مورد نیاز میوه کیوی رقم هایوارد از زمان تمام گل تا رسیدن کامل حدود ۳۶۰۰ درجه روز می‌باشد.

میوه کیوی در شرق مازندران از اوایل آذرماه قابل برداشت است ولی در منطقه آستارا پانزده روز زودتر از شرق مازندران می‌رسد، در شمال ایران میوه را تا زمانی که برگها ریزش می‌کنند یعنی پانزدهم آذرماه، ‌می‌توان برروی درخت نگهداری نمود ولی از آن تاریخ به بعد بعلت خطر حمله پرندگان و سرما نگهداری میوه توصیه نمی‌گردد.

این میوه در موقع برداشت چندان مورد پسند ذائقه ایرانی نبوده و کمی سفت و ترش است و بایستی بمدت حداقل یک هفته در محیطی با دمای ۱۵ درجه سانتی‌گراد رسانده، سپس مصرف نمود.
برداشت مکانیزه میوه کیوی هنوز رایج نشده است. در روش سنتی، برداشت در دو نوبت انجام می‌گیرد، در نوبت اول میوه‌های درشت تر چیده می‌شوند که در این صورت میوه‌های کوچکتر برای چین دوم رشد کرده و درشت‌تر می‌شوند.

هنگام برداشت دم میوه بر روی شاخه باقی می‌ماند. برداشت بایستی با دقت انجام شود که ضربه‌ای به میوه‌ها وارد نشده و خراش نبیند زیرا میوه‌های آسیب دیده در انبار موجب انتقال آلودگی‌های باکتریایی (Botrytis ) و تولید بیش از حد اتیلن شده و سایر میوه‌ها را نیز از بین می‌برد، به همین دلیل بهتر است برای برداشت میوه از دستکشهای نخی استفاده شود.

مسائل بعد از برداشت شستشو و ضدعفونی

این میوه پس از برداشت باید هرچه زودتر به سردخانه منتقل شود. قبل از انتقال آن به سردخانه بایستی مقداری از حرارت میوه را کاهش داد.

بنابراین میوه‌های برداشت شده بلافاصله در آب و مواد ضدعفونی کننده شستشو داده تا مقداری از حرارت آنها کم شده و آماد انتقال به سردخانه شوند. شستشوی میوه علاوه برخنک کردن آن مقدار زیادی از گرده غبار و عوامل بیماریزا را از آن دور می‌کند.
تعدادی از عوامل بیماریزا که باعث پوسیدگی این محصول در انبار می‌شوند عبارتند از :

درجه بندی و بسته بندی

درجه بندی میوه کیوی از نظر بازار فروش و صادرات اهمیت خاصی داشته و معمولا‌ً براساس وزن و اندازه میوه انجام می‌گیرد. کلیه میوه‌های نارس، لک‌زده، بدشکل و آفت زده بایستی توسط کارگران آموزش دیده جدا گردند، زیرا وجود یک عدد میوه پوسیده میتواند تمام محتوای جعبه را فاسد نماید.

روشی که در کشورهای صادر کننده کیوی اجرا می‌گردد، استفاده از جدا کنندهOrbital است که میوه‌ها را از مقابل جریان شدید هوا عبورداده و برحسب اندازه و وزن تفکیک شده و در روی نوارهای کرباسی یا پلاستیکی مختلف می‌افتند واز آنجا بداخل جعبه منتقل می‌شوند.

بدین ترتیب میوه‌های درجه یک تا درجه چهار از یکدیگر جدا می‌شوند و در بسته‌بندی‌های استاندارد با ذکر مشخصات قرار می‌گیرند. معمولاً برای بسته‌بندی کیوی از جعبه های مقوائی یا چوبی به وزن ۳ تا ۱۰ کیلوگرم استفاده می‌شود.

بهتر است بیش از ۲ ردیف میوه در یک جعبه قرار نگیرد تا موجب لهیدگی میوه‌های زیرین نشود. هرگاه میوه قبل از بسته‌بندی در ورقهای پلی اتیلن پیچانده شود، رطوبت آن مدت طولانی‌تری حفظ شده و دیرتر چروکیده می‌گردد.
جعبه‌های محتوی کیوی بایستی بنحوی در انبار قرار داده شود که بین آنها فضای لازم برای عبور هوا و تهویه وجود داشته باشد. کارخانجات بسته‌بندی و درجه‌بندی موجود در کشور براساس سیستم وزنی میوه‌ها را به پنج گروه درجه‌بندی و بسته‌بندی می‌نمایند. آمار دقیقی از تعداد این کارخانجات در کشور موجود نیست.

حمل ونقل میوه

در صورتیکه شرایط اولیه در مورد برداشت ونگهداری میوه بخوبی رعایت گردد، حمل ونقل میوه کیوی براحتی انجام شده وکمتر از میوه‌های دیگر دچار ضایعات می‌گردد بنحوی که یکی از علل موفقیت کیوی را در پهنه صادرات جهانی خاصیت انبارمانی و امکان حمل ونقل آن با کشتیهای معمولی اقیانوس پیما و با هزینه‌ای بمراتب کمتر از سایر محصولات باغی می‌دانند.

برای حمل ونقل این میوه نیاز به کانتینرهای سردخانه‌دار می‌باشد ولی متاسفانه ناوگان حمل و نقل کشور از این بابت ضعیف بوده و هرساله خسارت زیادی به تولیدکنندگان وصادرکنندگان این محصول وارد آورده و ضایعات آنرا بالا می‌برد.

وضعیت نگهداری محصول کیوی

میوه‌ها پس از برداشت بایستی هرچه زودتر وحداکثر تا ۴۸ ساعت بعد به سردخانه منتقل گردند، تاخیر در انتقال میوه به سردخانه در مراحل بعدی موجب بالا رفتن میزان ضایعات آن خواهد شد.

در بعضی کشورها با استفاده از هوای سرد درجه حرارت میوه را سریعاً‌ پائین آورده موجب افزایش عمر انباری آن می‌گردند ولی در ایران با استفاده از آب خنک این مهم انجام می‌گیرد.
با توجه به اینکه این میوه خاصیت انبارمانی خوبی دارد، درصورتی که پس از ضدعفونی شدن به سردخانه منتقل و درجه حرارت و رطوبت سردخانه بدقت تنظیم و تحت کنترل باشد می‌توان آنرا تا ۶ ماه نگهداری کرد.

محل نگهداری این میوه نباید درنزدیکی سایر میوه‌ها بخصوص دانه دارها باشد زیرا بعلت تصاعد گاز اتیلن ازمیوه‌های مذکور و حساسیت شدید میوه کیوی، باعث رسیدگی سریع ونرمی و درنهایت فاسد شدن آن می‌گردد.

اصول نگهداری کیوی در سردخانه
نگهداری در دمای کم به منظور
جلوگیری از تغییرات سریع کیفی میوه مانند رسیدگی بیش از حد و نرمی میوه
نگهداری در دمه نسبی بالا به منظور
کاهش تبخیر شدید و حفظ طراوت میوه و جلوگیری از چروکیدگی
خارج کردن گازهای فرار ناشی از فعالیتهای حیاتی میوه
با نگهداری در سردخانه با هوای کنترل شده(۱)، مدت نگهداری کیوی طولانی تر می شود.

منبع:سایت صنایع غذایی

یکی از محصولات برجسته شرکت صنایع برودتی برادران حقیقی تونل انجمادiqf می باشد.

تونل انجماد iqf صنایع برودتی برادران حقیقی

ابداع روش مکانیکی تولید سرما با استفاده از آمونیاک در سال ۱۸۷۵ میلادی و احداث سردخانه های صنعتی و عرضه گوشت قرمز و سفید به صورت منجمد در نیمه دوم قرن نوزدهم در آمریکا برای اولین بار منتهی به عرضه مواد منجمد آماده مصرف در حدود ۳۰ سال پیش گردید.

روش های نوین انجماد نظیر IQF، هم اکنون روش های تکامل یافته انجماد می باشند که کاربرد فراوانی در صنایع غذایی و نگهداری محصولات غذایی دارند.

تونل انجماد iqf سریع

روشی که در آن دمای درونی محصول طی مدت کمتر از ۲ ساعت از منطقه بحرانی عبور می‌نماید در اصطلاح انجماد سریع گفته می‌شود.

در این روش از طریق افزایش سرعت عبور هوای سرد از ورای محصولات غذایی (تونل انجماد)، حرارت به سرعت از محصول گرفته شده و محصول منجمد می‌گردد.

قرار دادن محصول در تماس مستقیم یا غیرمستقیم با ماده سرمازا، مهم‌ترین روش‌های انجماد سریع محسوب می‌گردند.

چون ناحیه بحرانی فساد ناشی از دناتوره شدن پروتئین‌ها، زیر دمای ۰ درجه سانتی گراد می‌باشد، در تعریف اولیه در مورد انجماد سریع بیان شده است که باید دمای محصول غذایی در زمان کمتر از ۲ ساعت از ۰ درجه به ۵- درجه سانتی گراد برسد و این کاهش دما باید تا رسیدن به دمای نگه‌داری در سردخانه، یعنی ۳۰- درجه تداوم داشته باشد.

پیشنهاد کاهش دمای محصول غذایی در فریزر تا دمای موردنظر برای نگه‌داری از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد و در همه آئین‌های کاری وضع شده برای انجماد سریع ذکر شده است.

این دو شرط اصلی، یعنی انجماد سریع محصول و کاهش دما تا دمای نگه‌داری با یکدیگر مطابق و متناسب می‌باشند، چون اگر دستگاه منجمدکننده‌ای بتواند به انجماد سریع محصول بپردازد از طرف دیگر می‌تواند دمای محصول را تا دمای پیشنهاد شده برای نگه‌داری کاهش دهد .

در انجماد سریع سرما با سرعت در حدود ۳/۰ سانتی‌متر در دقیقه یا سریع‌تر در داخل جسم محصول نفوذ می‌کند و به همین جهت کریستال‌های یخ ایجاد شده در بافت‌های محصول به مراتب کوچک‌تر از بلورهای یخ حاصل از انجماد به طریقه کند می‌باشد و از متلاشی شدن سلول‌ها جلوگیری می‌گردد و نیز تغییرات چندانی را در ساختار سلولی سبب نمی‌شوند، البته ممکن است که از نظر کیفی بر محصول تأثیرات نامطلوبی هم داشته باشد.

بعلاوه انجماد سریع ممکن است ایجاد آب‌زدایی (Dehydration) نماید که این امر خود می‌تواند سبب تغییر ماهیت پروتئین‌ها گردد.

انجماد سریع را می‌توان در سه دسته طبقه‌بندی کرد:

۱ – مجاورت مستقیم محصول با مایع منجمدکننده
۲ – مجاورت غیرمستقیم محصول با مایع منجمدکننده
۳- انجماد به‌وسیله تونل‌های مخصوص انجماد (جریان هوای سرد شدید)

ج- انجماد فوق سریع

در این روش که انجماد به‌وسیله گاز‌های سرمازای مایع (Cryogenic) صورت می‌گیرد، محصول را می‌توان در مدت چند دقیقه منجمد نمود.

غوطه‌ور کردن محصول در مواد سرمازا یا اسپری‌ نمودن این مواد مثل: نیتروژن مایع، دی‌اکسید‌کربن مایع، یا فرئون۱۲، بر روی ماهی می‌تواند این محصول را در حداقل زمان منجمد نماید.

حسن این روش حفظ کیفیت بافت و طعم محصول منجمد در حد محصول تازه است.

سیستم‌های منجمد‌کننده

به طور کلی روش های متعددی برای منجمد کردن محصول وجود دارد که مهم‌ترین آنها شامل:

۱- انجماد در هوای سرد (ساکن و متحرک)
۲- انجماد از طریق تماس غیر مستقیم با مواد سرمازا
۳- انجماد به وسیله غوطه‌وری در محیط‌های سرمازا

انجماد با استفاده از هوای سرد ساکن

در این روش انتقال سرما از طریق هوا صورت می‌گیرد و محصول خیلی به آرامی منجمد می‌گردد زیرا برودت معمولاً ۱۰- درجه سانتی گراد تا۳۰- درجه سانتی گراد می‌باشد و به دلیل آنکه سرعت انجماد در آنها کم است انجماد حاصل انجمادی کند خواهد بود.

برای مثال، برای ماهی در دمای تبخیر ۲۱- تا ۲۹- درجه حدود ۱۶-۱۴ ساعت وقت لازم است تا بسته‌های فیله به ضخامت ۴/۶ -۵ سانتی‌متر از دمای ۱۰+ به ۱۸- درجه برسند.

البته در این روش می‌توان از طریق تعبیه بادزن در داخل اتاق و ایجاد جریان درهوا، سرعت انجماد را افزایش داد، ولی باز هم در مقایسه با دیگر روش‌ها سرعت انجماد بسیار کم است.

مزیت اصلی فریزر‌های وزشی کاربرد چند‌جانبه آنها می‌باشد.

بطوریکه این فریزر را می‌توان جهت استفاده برای انواع محصولات دارای اشکال نامنظم هماهنگ نمود.

در مجموع فریزر وزشی جهت انجماد طیف وسیعی از اشکال و اندازه‌ها، بهترین انتخاب می‌باشد.

این گروتها به گونه ای طراحی شده اند که توان جذب نیروهای وارده و انتقال آنهابه بخش زیرکار را داشته باشند.

انجماد با استفاده از هوای فشرده متحرک (Air blast freezing)

این سیستم در حال حاضر معمولی‌ترین روش انجماد مواد غذایی می‌باشد زیرا هم سرعت انجماد زیاد است و هم برای انواع فرآورده‌ها در ابعاد و حجم‌های مختلف قابل استفاده می‌باشد.

در این روش ماهی به صورت آویزان و یا در باکس پالت‌ها در مسیر جریان هوای سرد متحرک ۴۰- درجه سانتی گراد با سرعت بین ۳۰ تا ۱۰۷۰ متر در دقیقه قرار می‌گیرد.

به طوریکه سرعت یخ زدن افزایش یافته و در هر دقیقه سه میلی‌متر از قطر بدن ماهی منجمد می‌گردد، بنابراین این سرعت جریان قادر خواهد بود محصول را در کوتاهترین زمان با کیفیتی مطلوب منجمد نماید.

در این نوع سیستم انجماد قابلیت تغییر جهت و چرخش هوا این امکان را فراهم می‌سازد تا انواع فرآورده‌های دریایی به خصوص ماهیان بزرگ از طریق تماس با هوا در تمامی سطوح مجاور، به سرعت گرما از دست بدهند.

سرعت انجماد در فریزر‌های با هوای متحرک همواره تحت تأثیر متغیر‌های بسیاری قرار دارد که در میان آنها سرعت جریان هوا از اهمیت بیشتری برخوردار است.

افزایش سرعت هوا از طریق افزایش جابه‌جایی، و کاهش ضخامت لایه هوا در اطراف محصول سبب می‌گردد تا سرعت سردسازی افزایش یابد.

به همین جهت با افزایش سرعت جریان هوا می‌توان زمان انجماد را هم کاهش داد.

چنانچه ماهی‌ها فاقد پوشش و بسته‌بندی مناسب باشند و یا رطوبت لازم در تونل موجود نباشد، سوختگی حاصل از سرما Freezer burnدر سطوح ماهی ایجاد شده و کریستال‌های کوچک به صورت برفک روی آن تشکیل می‌گردد ضمن اینکه مقداری از رطوبت ماهی تبخیر شده، کاهش و افت وزنی را به همراه خواهد داشت.

برای جلوگیری از بروز این تغییرات، زمان و رطوبت هوا در فریزر از جمله عواملی هستند که باید به دقت تحت کنترل قرار گیرند.

در این رابطه کاهش اختلاف درجه حرارت بین محصول و محیط از جمله روش‌هایی است که می‌تواند تا حد زیادی از کاهش رطوبت جلوگیری نماید.

برای این منظور معمولاً سرعت حرکت محصول در داخل فریزر را به صورتی تنظیم می‌کنند که محصول قبل از انتقال به قسمت سردتر، با قسمت قبلی تعادل دما پیدا کرده باشد.

در نتیجه چون اختلاف فشار بخار آب در هر قسمت به حداقل رسیده و زمان رسیدن به تعادل دما نیز کوتاه می‌گردد، لذا کاهش رطوبت نیز به حداقل ممکن می‌رسد.

کاهش هرچه بیشتر دما در فریزر نیز روش دیگری است که در این زمینه می‌تواند مؤثر واقع گردد.

زیرا هرچه هوا سردتر باشد رطوبت مطلق آن نیز در حالت اشباع کمتر خواهد بود.

به همین جهت اگر دمای فریزر را مثلاً تا دمای ۳۰- درجه یا کمتر تقلیل دهیم، مقدار رطوبت لازم برای رسانیدن آن به درجه اشباع به حداقل رسیده و در نتیجه هنگام ورود محصول به فریزر مقدار کمتری رطوبت از آن گرفته می‌شود.

انجماد از طریق تماس غیر مستقیم با مواد سرمازا (Plate freezing)

انجماد در این روش از طریق تماس غیر مستقیم محصول با ماده سرمازا که در داخل صفحات فلزی توخالی جریان دارد انجام می‌گیرد.

در این حال از طریق فشاری که توسط صفحات فریزر به دو طرف محصول وارد می‌گردد، ضمن ایجاد تماس بیشتر و کامل‌تر، ضریب انتقال حرارت بین محصول و صفحات هرچه بیشتر افزایش می‌یابد.

به طور کلی ۳۵ % از ماهی‌ها از این طریق منجمد می‌‌گردند که بیشتر برای ماهی‌های بسته‌بندی شده مانند فیله و استیک و میگوهای بسته‌بندی شده استفاده می‌شود.

علل اصلی ضعف عملکرد این روش انجماد، عدم تغییر مکان و انتقال محصول قبل از کامل شدن انجماد و نقص در نگه‌داری دستگاه و تماس نامناسب بین صفحات و محصول می‌باشد.

عدم تماس کافی بین محصول و صفحات، منجر به کاهش سرعت انجماد خواهد گردید که جدا از مسئله کیفیت، مدت زمان انجماد را طولانی و کارایی دستگاه را کاهش می‌دهد.

((جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص طراحی و ساخت تونل انجماد iqf و اطلاع از آخرین قیمت ها با ما تماس بگیرید))