مُرَکَّبات یکی از مهمترین سرده میوههای نیمهگرمسیری هستند، که خاستگاه اصلی آن ایران، هند، چین، ژاپن و برخی از کشورهای آسیای جنوب شرقی میباشد. مرکبات مهمترین سرده از تیره سدابیان هستند. از مهمترین مرکبات میتوان به پرتقال، نارنگی، لیمو ترش، لیمو شیرین، گریپ فروت، بتابی، نارنج، ترنج، بکرایی، بالنگ و کام کوات اشاره کرد.
مرکبات در گروههای زیر تقسیم بندی میشوند:
۱- انواع پرتقال شامل والنسیا، بروهن، بیروتی، پایناپل، تاروکو، تامسون، تمپل، …
۲- انواع نارنگی شامل انشو، کینو، کلمانتین و یونسی و …
۳- لیمو ترش
۴- انواع گریپ فروت شامل انواع مارش بی دانه، ردبلاش،
۵- لیمو عمانی (لایم )
۶- لیمو شیرین
ارقام مرکبات
مرکبات معمولا هنگامی برداشت میشوند که رسیده و قابل مصرف باشند. تغییر رنگ پوست مرکبات لزوما نشانه رسیدن آنها نیست. ماندگاری مرکبات به عوامل زیر بستگی دارد:
- شرایط نگهداری و محیطی
- تکنولوژی تولید و کشاورزی مانند درخت پایه، نوع پیوند و نژاد، شیوه آبیاری، زمان و نوع هرس
- زمان برداشت مرکبات و شرایط آنها در زمان برداشت )
- میزان رسیدگی و سم پاشی و تیمار درخت
- دمای نگهداری محصول چیده شده در سردخانه مرکبات
- رطوبت نسبی سردخانه مرکبات دقت شود هر اندازه که میوه پس از رسیدن بیشتر روی درخت مانده و چیده نشود عمر نگهداری پس از چیدن آن کاهش مییابد.
برداشت و نگهداری مرکبات در سردخانه یا انبار
برداشت
در صورت کشش و تقاضای بازار، بهتر است مرکبات به صورت رسیده چیده شده و به صورت تازه به بازار عرضه شوند. همچنین شرایط آب و هوایی هنگام برداشت باید به گونهای باشد که تاثیر زیان آوری بر روی مرکبات باقی نگذارد.
از جمله این شرایط میتوان به بارش باران و برف و وجود گرد و غبار شدید و … اشاره نمود. همچنین با توجه به این نکته که مرکباتی که هنگام چیدن روی زمین میافتند، به قارچ آلوده میشوند، بهتر است که مرکبات بر زمین افتاده با سایر میوهها در یک محل قرار نگیرند و اینکه بهتر است میوهها بر زمین نیفتند.
میوه رسیده شده در گذشته تا کنون به کمک طعم و رنگ و شیرینی شناسایی شده است. هم اکنون با پیشرفت تکنولوژی میتوان با معیارهای دقیق آزمایشگاهی رسیدن میوه را تعیین نمود.
مرکبات هنگام برداشت چه ویژگی باید داشته باشند؟
مرکبات برای برخورداری از عمر مفید نگهداری بایستی تمیز، سفت، عاری از هرگونه بیماری قارچی و یا فیزیولوژی بوده و کاملا بدون لکه باشند. لکه روی مرکبات میتواند ناشی از فرآیند چیدن و یا آلودگی حشرات و یا سقوط از درخت باشد.
کپک مرکبات
اتیلن که برای رنگ اندازی استفاده میشود برای مرکباتی که بایستی طولانی مدت ذخیره شوند مناسب نیست زیرا این کار فرآیند تخریب میوه را تشدید میکند. ترجیح این است که مرکبات با دم ذخیره شوند.
قبل از ورود به انبار بهتر است شاخ و برگها از مرکبات جدا شده و میوهها در افشان آب و یا شناور کردن در تانک شستشو شوند.
و قارچکشی روی آنها انجام گیرد. این فرآیندها بهتر است سریع انجام گیرد. و در مورد میوههایی که پرآب هستند باید این فرآیند ۲۴ ساعت پس از برداشت مرکبات صورت گیرد. در مورد لیمو ترش و لیمو شیرین نیاز به شستشو همیشگی نیست.
شستشوی مرکبات قبل از ارسال به سردخانه
پس از شستشو باید میوه مدتی در هوا قرار داشته باشد تا آب پوست مرکبات کم شده و مقاومت آن بالاتر رود. این فرآیند به مقاومت پوست در مقابل لهیدگی یا قاچ خوردن را افزایش میدهد.
سپس میتوان یک لایه مومی روی میوه پوشش دهی کرد تا در صورتیکه قسمتی از پوشش طبیعی آن از بین رفته است به کمک لایه مومی محافظت شود. پس از این مرحله میتوان درجه بندی میوه بر اساس اندازه انجام گیرد.
نگهداری مرکبات در سردخانه
مرکبات پس از فرآیندهای ذکر شده باید بلافاصله به سردخانه منتقل شوند. در صورتی که مرکبات با کاغذ پوشانده شوند، در صورت وجود آلودگی در یک قسمت، این آلودگی به قسمتهای دیگر گسترش پیدا نمیکند. همچنین پیچیدن کاغذ باعث حفظ وزن مرکبات در حین حمل میشود.
مرکبات را میتوان در جعبههای چوبی یا پلاستیکی، پالت فلزی، کارتنهای مقوایی یا در طبقات و به صورت باز نگهداری کرد. دقت شود فشار به میوها در حین انتقال باعث آسیب و کاهش عمر آنها میشود.
جعبه مرکبات جهت حمل یا نگهداری در سردخانه
در صورتی که محل تولید و نگهداری نزدیک یکدیگر باشند و محل نگهداری دمایی در حدود ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد داشته باشد و تهویه ساختمان نیز مناسب باشد میتوان مرکبات تازه و با کیفیت بالا را بدون نیاز به سرمای اضافی در انبار نگهداری نمود.
نگهداری مرکبات در سردخانه
نگهداری در سردخانه مرکبات میتواند با یا بدون پیش سرد کردن انجام شود.
پیش سرد کردن مرکبات به جز گریپ فروت
در صورت نیاز به نگهداری طولانی مرکبات باید آنها را پیش سرد نمود. طی این فرآیند باید همه میوهها طی سه تا چهار روز به دمای مورد نظر برسند.
شرایط پیش سرد کردن پرتقال و سایر مرکبات به جز گریپ فروت به شرح زیر است:
- دمای پیشسرد همان دمای نگهداری مرکبات است.
- رطوبت نسبی باید بالاتر از ۹۰ درصد نگه داشته شود.
نگهداری مرکبات در سردخانه برای مدت کوتاه ، متوسط و دراز مدت
دمای نگهداری تابع عوامل زیر است:
- گونه مرکبات
- رقم میوه
- منطقه تولید مرکبات
- شرایط فیزیولوژیکی
- میزان رسیدن
- مدتی که برای نگهداری مد نظر است.
عمر مفید گریپ فروت در دمای ۱۰تا ۱۵درجه سانتیگراد و گریپ فروت دیررس در ۵ تا ۶درجه سانتیگراد ۶ هفته است.
در تمام زمان نگهداری مرکبات در سردخانه رطوبت نسبی باید ۸۵ تا ۹۰ درصد نگهداری شود.
برای جلوگیری از تجمع دی اکسید کربن (بالای ۱ درصد) هوا باید در هر ساعت ۱ تا ۲ بار تعویض شود.
سایر نکات مربوط به نگهداری و چیدن مرکبات:
- فرآیند چیدن در هوای خنک و ساعات خنک روز انجام شود و میوهها به سرعت به سایه منتقل شوند.
- توصیه میشود از میوه چین استفاده شود.
- برداشت در روزهای بارانی انجام نشود زیرا باعث افزایش تولید کپک در محصولات میشود.
- در صورتی که کارگران از دستکش استفاده کنند آسیب کمتری به محصولات وارد میآید.
در تابستان بهتر است جعبههای پر شده کمی مرطوب شوند تا علاوه بر خنک شدن مرکبات از چروکیده شدن پوست آنها نیز جلوگیری شود.
برداشت پرتقال یا سایر مرکبات بهتر است در کیسه برزنتی یا سطل مخصوص لاستیکی و عاری از سنگریزه و خاشاک انجام شود. و همچنین دقت شود که میوهها در کیسه له نشوند.
منبع:سایت صنایع غذایی
یکی از محصولات برجسته شرکت صنایع برودتی برادران حقیقی سردخانه بالاصفر می باشد.
سردخانه بالا صفر صنایع برودتی برادران حقیقی
این سردخانه های معمولا در صنعت و کشاورزی و جهت نگهداری ، میوه جات ، صیفی جات ، سبزیجات ، پیش سردکن های کشتارگاه ها و هرگونه محصولاتی که به این دما نیاز دارند استفاده می شود.
به عبارت دیگر محیطی جهت نگهداری محصولات متفاوت که دمای صفر درجه به بالا نیاز دارند برای مدت زمان های مختلف را سردخانه بالا صفر می گویند.
انواع سردخانه بالا صفر
- سردخانه ای که با گاز فریون کار می کند.
- سردخانه ای که یا گاز آمونیاک NH3 کار می کند.
سردخانه بالا صفر آمونیاکی (NH3) :
برای سرخانه هایی که با متراژ و فضایی بالا جهت نگهداری و انبار کردن محصولات با تناژهایی بالای ۲۵۰۰ تن به بالا احداث می گردد و گاز آمونیاک (NH3) برای موجود زنده یا انسان مضر بوده و احتمال خفگی را دارد.
به همین منظور با احتیاط کامل و نیروهای کارآمد و تخصصی راهبری و اپراتوری می گردد و اجرا و محاسبات مخصوص به خود را دارد که این شرکت توانایی کامل محاسبه، طراحی و اجرا را دارد.
مزایای سردخانه آمونیاکی:
- از مزایای سردخانه آمونیاکی داشتن موتورخانه مرکزی بوده برای کل سالن ها و راهبردی در یک مجموعه اداره می گردد.
- یکی دیگر از محاسن آن، عمر طولانی و اصطحکاک کم بوده است.
سردخانه بالا صفر فریون:
برای تمامی محصولات می توان از سیستم فریون استفاده نموده و راهبری ساده و راحتی دارد و در زمان خرابی به راحتی رفع عیب می گردد.
((صنایع برودتی برادران حقیقی کلیه محاسبات و طراحی را برای سیستم های فریون و آمونیاک مشاوره رایگان انجام میدهد))
فرآیند و نحوه احداث :
سردخانه های فریونی و آمونیاکی برای احداث نیاز به زمین مناسب، فندانسیون و سوله مناسب را آماده داشته باشند.
سپس بر اساس داشته ها تعداد سالن ها و تناژ متناسب با درخواست، بهترین مورد قابل استفاده را ارائه، سپس بدنه را با ساندویچ پانل نصب کرده و بعد ماشین آلات برودتی و تابلو برق را طبق نقشه های این شرکت اجرایی شده و بعد از تست فشار و شارژ گاز و روغنی سیستم (فریونی یا آمونیاکی) آماده استفاده است.
محصولات که باید در سردخانه بالا صفر نگهداری شوند :
لبنبات، شیر، ماست، دوغ، سردکن کشتارگاه ها، رستوران ها، غذاخوری ها، کشاورزان جهت محصولات باغی و گلخانه ای و …
صنایع برودتی برادران حقیقی آمادگی ساخت و اجرا هرگونه سردخانه بالا صفر از تناژ یک تن الی ده هزار تن به بیشتر را با تجهیزات فریونی و تجهیزات آمونیاکی را در هر نقطه از کشور و خارج از کشور را دارد.