برای نگهداری مواد غذایی و محصولاتی از این دست ما نیازمند استفاده از سردخانهها هستیم. نگهداری از مواد غذایی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که تمامی تولیدکنندگان باید به آن توجه زیادی داشته باشند. بسیاری از میوه‌ها و مواد غذایی بعد از برداشت باید در مکانی مناسبی نگهداری شوند تا در فصولی که دیگر تولید این محصولات به حداقل خود می‌رسد بتوانیم از محصولات نگهداری شده در سردخانهها استفاده کنیم. سردخانه صنعتی نمونه‌ای از سردخانهها است که امروز با توجه به افزایش جمعیت و تولید محصولات، بیش از پیش به اینگونه از سردخانهها نیاز داریم. در ادامه برای توضیح بیشتر و آگاه کردن شما توضیحات تکمیلی در مورد سردخانه صنعتی خواهیم داد.
سردخانه در صنعت چه میزان اهمیت دارد؟
یکی از معیار‌های سنجش رشد فناوری هر کشور تعداد واحدهای صنعتی انجماد مواد غذایی و سیستم‌های حمل و نقل سردخانه دار است. از سال ۱۹۳۰ استفاده از انواع فریون‌ها رواج یافت و به طور گسترده در تولید بسیاری از سیستم‌های خانگی و تجاری از این نوع گاز استفاده شد. در سال ۱۹۸۵ مساله حفظ لایه ازن به میان آمد و از همین رو استفاده از سیستم‌های قدیمی و غیر استاندارد ممنوع شد.
همین موضوع سبب اختراع مبرد‌های جدید HFC شده ولی این مبرد‌ها با اینکه تاثیری در تخریب لایه ازن ندارند اما از طرف دیگر در افزایش گرمای گلخانه تاثیر بالایی از خود نشان می‌دهند. و به علت تاثیر زیاد آن در گرم شدن زمین نیز استفاده از مبرد HFC نیز ممنوع اعلام شد. و از آن زمان همواره از مبرد‌های طبیعی و مصنوعی بهره گرفته می‌شود و مجدد شاهد بازگشت مبرد های طبیعی به مانند آمونیاک هستیم.
دلیل احداث سردخانه‌های صنعتی چیست؟
این محصولات برای جلوگیری از فاسد شدن محصولات تولید و وارد بازار شده‌اند. از سردخانه صنعتی برای نگهداری محصولات در دما و رطوبت از پیش تعیین شده، استفاده می‌شود. باید به رطوبت و دمای محصولاتی که به صورت مصنوعی ساخته می‌شوند توجه بسیار زیادی داشته باشیم و برای تامین رطوبت و دما مناسب ما نیازمند سردخانهها هستیم و از بهترین نوع سردخانهها برای نگهداری محصولات می‌توانیم به سردخانه صنعتی اشاره کنیم. در ادامه به انواع مختلف اینگونه از سردخانهها اشاره می‌کنیم.
انواع مختلف سردخانه صنعتی
به طور کلی سردخانه‌های صنعتی به دو نوع مختلف تقسیم بندی می‌شوند؛ زیر صفر و بالای صفر. که در هر دو نوع آن‌ها قابل ساخت و اجرا است و به راحتی می‌توان از آن‌ها در سالن‌های تک مداره یا حتی سالن‌های دو مداره بهره گرفت. در ادامه توضیحات تکمیلی در مورد سردخانه زیر صفر یا سردخانه بالای صفر خواهیم داد.
سردخانه بالای صفر کوتاه مدت
بسیاری از محصولات بعد از برداشت باید در مدت زمان کوتاهی در سردخانه نگهداری شوند. برای این منظور نیازمند دمایی بالاتر از دمای انجماد محصول هستیم و سردخانه صنعتی بالای صفر می‌توان بهترین گزینه انتخابی پیش رو باشد. به سردخانه‌های بالای صفر سردخانه کوتاه مدت نیز می‌گویند که دمای آن‌ها معمولا بین ۱ درجه تا ۴ درجه سانتی گراد خواهد بود.
در سردخانه‌های کوتاه مدت محصولات به تدریج وارد سردخانه می‌شوند که همانطور که گفته شد در دمای بالای صفر نگهداری می‌شود. محصولات در این سردخانهها، پس از چند روز خارج می‌شوند و مدت ماندگاری آن‌ها در محیط هیچگاه نباید طولانی مدت شود. در سردخانه‌های کوتاه مدت نباید مقداری زیادی محصول قرار بگیرند و بهتر است که پس از خروج محصولات، محصولات جدید وارد سردخانه شوند. مدت نگهداری مواد داخل سردخانه زیر صفر نباید بیشتر از ۱۵ روز باشد.
سردخانه بالای صفر بلند مدت
علاوه بر سردخانه‌های کوتاه مدت، دارای سردخانه‌های بلند مدت نیز هستیم که از آن‌ها برای نگهداری برخی دیگر از محصولات از قبیل سبزیجات، میوه، صیفی‌جات، مواد لبنی، گیاهان و سایر محصولات از این دست استفاده می‌شود. بیشترین استفاده سردخانه‌های بلند مدت برای انبار‌های تجاری است که به عنوان سردخانه‌های عمومی نامیده می‌شوند. در این سردخانهها باید از قوانین خاصی برای نگهداری از سردخانهها آگاه باشیم تا از پوسیدگی و خرابی محصولات جلوگیری کنیم.
سردخانه زیر صفر برای جلوگیری فاسد شدن محصولات
سردخانه‌های زیر صفر همانطور که از اسمش پیداست برای انجماد خوراکی‌های مختلف استفاده می شود و از اینگونه سردخانهها به عنوان سردخانه‌های انجماد نیز یاد می‌شود. سردخانه‌های انجماد نمونه دیگری از سردخانه صنعتی است که از آن برای نگهداری محصولات بین دمای منفی ۱۲ درجه تا منفی ۲۳ درجه استفاده می‌شود. برای جلوگیری از فاسد شدن خوراکی‌های مختلفی از سردخانه‌های زیر صفر استفاده می‌شود که این محصولات عبارت‌انداز: گوشت، مرغ، ماهی، سبزیجات و صیفی‌جات. در سردخانه‌های انجماد ما نیازمند قوانین خاص و اصولی هستیم که بتوانیم به وسیله‌ی این قوانین از خرابی و فاسد شدن محصولات جلوگیری کنیم.
سردخانه‌های دو مداره
در قسمت قبل در مورد سردخانه‌های زیر صفر و بالای صفر صحبت کردیم اما جالب است بدانید که سردخانه‌های دو مداره قابلیت عملکردی مشابه با دو سردخانه بالای صفر و زیر صفر را دارا هستند و می‌توانید بر حسب نیاز از هر کدام از آن‌ها بهره بگیریم. در سردخانه دو مداره برای تغییر حالت دمای محیط از زیر صفر به بالای صفر و به طور بالعکس باید به نکات و موارد بهداشتی توجه شود.
در ابتدا باید محیط به طور کامل از مواد و محصولات تخلیه شود و درادامه برای تمیز کردن و پاک کردن آلودگی‌ها از مواد ضد عفونی کننده نانو استفاده کنیم.
تمامی این مراحل بدین جهت صورت می‌گیرد که محیط از هر گونه آلودگی پاک شود و بوی نامطبوع محیط بر روی کیفیت محصولات جدید اثرگذار نباشد. اما باید بدانید که بهتر است از سردخانهها به صورت مجزا استفاده کنیم که این امر هزینه های زیادی در پی دارد و به همین دلیل اکثر تولید کنندگان برای احداث سردخانه صنعتی استفاده از سرد خانه دو مداره را ترجیح می‌دهند.
تجهیزات مورد استفاده در سردخانه
برای ساخت و احداث هر مجموعه‌ای ما نیازمند استفاده از لوازم و تجهیزاتی هستیم تا بتوانیم بهترین بهره را از محیط خود بگیریم. با توجه به این مسئله لازم است که از لوازم استفاده شده در سردخانهها آگاه باشیم؛ به همین منظور قصد داریم در ادامه مقاله شما را با انواع تجهیزات لازم در سردخانه صنعتی آشنا کنیم.
کمپرسور سرخانه
از کمپرسور سردخانه می‌توان به عنوان مهم‌ترین و اساسی‌ترین جز یک سرد خانه نام برد که برای فشرده سازی گازها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زمان فرایند فشرده سازی گازها، دمای گازها نیز تا حدودی افزایش پیدا می‌کند. برای سردخانه‌های صنعتی از دو نوع مختلف کمپرسور استفاده می‌شود که این دو مورد شامل کمپرسور اسکرال و کمپرسور اسکرو می‌شود. در کمپرسور اسکرال می‌توان حجم بیشتری از گازها را فشرده کرد.
کمپرسور اسکرال این فرایند را به وسیله‌ی دو مارپیچ حلزونی ثابت و دوار انجام می‌دهد؛ به این صورت که ابتدا بخار سرد به داخل مارپیچ ثابت وارد شده و سپس در ادامه ما بین دو مارپیچ فشرده شده و در آخر از وسط مارپیچ ثابت خارج می‌شود.
در کمپرسور اسکرو فرایند فشرده سازی گازها توسط حرکت دادن هوا یا گاز به وسیله رتور‌های داخل سیلندر انجام می‌شود؛ رتور‌ها پیچ‌‌های چندراهه هستند که در داخل یکدیگر در چرخش هستند و با این عمل هوا را رو به جلو حرکت می‌دهند که به این صورت باعث ورود مستمر گاز به داخل کمپرسور می‌شوند.
کندانسور سردخانه
کندانسور سردخانه نیز یکی دیگر از تجهیزات لازم و ضروری سردخانه صنعتی است که برای تغییر حالت مبرد گازی به حالت مبرد مایع از آن استفاده می‌شود. کندانسور سردخانه مجموعه کاملی از چیلر سردخانه است که برای عمل تغییر حالت مبرد مایع به مبرد گاز بین کمپرسور و شیر انبساط چیلر قرار می‌گیرد.
به طور کلی کندانسور سردخانه، مبدل حرارتی است و به وسیله‌ی خنک کردن مبرد توسط آب یا هوا سبب تغییر حالت مبرد از حالت گاز به حالت مایع می‌شود تا بدین وسیله سیکل تبرید تراکمی ادامه یابد. کندانسور به گونه‌ای مکمل فعالیت کمپرسور است که به همین دلیل نمی‌توان این دو محصول را مجزا از هم مورد استفاده قرار داد. همانطور که گفته شد در هنگام فعالیت کمپرسور که برای فشرده سازی گازها انجام می‌شود، با افزایش دمای گاز روبه‌رو هستیم به همین دلیل برای کاهش دمای این گازها نیازمند دستگاه مخصوصی هستیم و کندانسور به همین دلیل می‌تواند انتخاب مناسبی برای کاهش دمای گازها باشد.
اوپراتور سردخانه
در سردخانه صنعتی با سیستم سردسازی مواجه هستیم. سیستم سردسازی متشکل شده از ۴ بخش اصلی شامل یونیت کندانسور و یونیت اپراتور است که از کمپرسور و شیر انجماد تشکیل شده‌اند. و این بخش وظیفه سردسازی محیط را بر عهده دارد. کمپرسور و یونیت کندانسور در بیرون فضای سردخانه بر روی مکان مشخص شده تعبیه می‌شود و بین اجزای آن گاز فریون به جریان در می‌آید تا بدین وسیله شاهد سرد شدن محیط سردخانه باشیم.
اما این هوای سرد وارد شده به محیط گلخانه باید در جریان باشد تا بتواند تاثیری بر کاهش دما داشته باشد. وظیفه‌ی به جریان افتادن هوای سرد به عهده اواپراتور یا دمنده است؛ اواپراتور به عنوان خنک کننده محیط سرد خانه استفاده می‌شوند. اواپراتورها دمای سرد به دست آمده از کندانسور و شیر انبساط را وارد محیط بسته شبکه‌ای خود کرده و سپس این سرما به وسیله دمنده‌ها درون اتاق پخش می‌شود.
چکیده‌ای از مطالب
در این مقاله در نظر داشتیم تا انواع مختلفی از سردخانه صنعتی را به طور کامل توضیح دهیم. بسیاری از افراد هنگامی که اسم از سردخانه به میان می‌آید اولین چیزی که در ذهنشان شکل می‌گیرد؛ محیطی سرد با دمایی زیر صفر است. اما در این مقاله اشاره کردیم که برای نگهداری برخی از محصولات به دمای بالای صفر نیاز داریم تا از یخ‌زدگی و پوسیدگی محصولات جلوگیری کنیم.
